Baza wiedzy
UPRAWNIENIA PRYWATNEGO DETEKTYWA W POLSCE
Aby świadczyć usługi detektywistyczne na terenie Polski, konieczne jest posiadanie odpowiedniej licencji. Uprawnienia detektywa oraz zasady ich wykorzystywania określa ustawa o usługach detektywistycznych z 6 lipca 2001 roku. Zgodnie z nią, detektyw ma prawo do zbierania, przetwarzania i udostępniania informacji (w miejscach publicznych) o osobach, podmiotach i zdarzeniach, ale musi przy tym przestrzegać szeregu ograniczeń. Ograniczenia te wynikają z przepisów prawa, etyki zawodowej oraz fundamentalnych praw człowieka.
W trakcie wykonywania zleceń detektywistycznych detektyw powinien kierować się zasadami etyki, lojalności wobec klienta oraz wyjątkową ostrożnością, aby nie naruszać praw i wolności obywatelskich, jak stanowi artykuł 6 wspomnianej ustawy. Metody pracy detektywistycznej są zróżnicowane, lecz nie można stosować metod zastrzeżonych dla
organów i instytucji państwowych takich jak policja czy prokuratura. Rodzaj informacji jakie może uzyskać detektyw jest nieograniczony. Istnieją jednak ograniczenia w sposobie ich uzyskiwania. Wszystkie zebrane dowody muszą być pozyskane legalnie, z pełnym poszanowaniem prywatności osób, które są przedmiotem obserwacji.
NA CO MOŻE, A NA CO NIE MOŻE POZWOLIĆ SOBIE DETEKTYW?
Detektyw w swojej pracy napotyka na liczne ograniczenia, które wynikają z obowiązującego prawa i zasad etyki zawodowej. Oto działania, których nie podejmie profesjonalny detektyw, który posiada doświadczenie i odpowiednie kwalifikacje takie jak ukończony kurs detektywistyczny oraz uzyskaną na tej podstawie licencję detektywa:
- Nie będzie przeprowadzał przesłuchań świadków.
Detektyw nie jest uprawniony do dokonywania czynności takich jak legitymowanie osób, ich przeszukiwanie czy przesłuchiwanie. Informacje zdobywa poprzez tzw. biały wywiad, wykorzystując wyłącznie źródła dostępne publicznie, np. dane dostępne w internecie, co jest działaniem w pełni legalnym.
2. Nie podejmie się akcji odbicia ofiary z rąk porywaczy.
W fikcji detektyw często występuje jako bohater ratujący ofiary z rąk porywaczy, jednak w rzeczywistości, nawet jeśli detektyw zlokalizuje zaginioną osobę, wszelkie dalsze działania muszą być przekazane właściwym służbom. Detektyw nie ma prawa używania środków przymusu, w tym broni palnej.
3. Nie będzie weryfikował stanu kont bankowych, w tym konta np. byłego małżonka swojego klienta.
Warto dodać w tym miejscu jeszcze, że detektyw nie ma możliwości sprawdzenia stanu konta byłego małżonka swojego klienta, ponieważ dostęp do takich danych jest ściśle chroniony przez tajemnicę bankową, do której wgląd mają wyłącznie osoby i instytucje uprawnione przez prawo. Zamiast tego, detektyw skupia się na legalnym pozyskiwaniu informacji na temat dochodów, zobowiązań finansowych oraz historii finansowej danej osoby. Nie posiadając uprawnień komorniczych, detektyw nie może stosować środków przymusu w celu egzekwowania długów. Jego działania mają charakter wyłącznie informacyjny, a zebrane dowody mogą zostać wykorzystane przez klienta w celu dochodzenia swoich praw.
4. Nie zaloguje się nielegalnie do czyjegoś komputera czy telefonu.
Detektyw nie będzie również angażował się w nielegalne działania takie jak hakowanie komputerów czy telefonów. Przeszukiwanie elektronicznych urządzeń partnerki czy partnera wykracza poza granice jego uprawnień. W sytuacji, gdy klient sam jest ofiarą oprogramowania szpiegującego, może on jednak zwrócić się o pomoc do detektywa.
5. Nie włamie się do mieszkań lub biur w celu pozyskania informacji.
Musisz wiedzieć, że działania prywatnego detektywa są ściśle ograniczone przez prawo i nie obejmują nielegalnego dostępu do prywatnych posesji w celu pozyskania dowodów. Wykluczone jest wchodzenie do mieszkania lub biura bez zgody właścieli, ani o podszywanie się pod innych, na przykład listonosza czy hydraulika, aby uzyskać dostęp do wnętrza nieruchomości.
6. Nie ustali tożsamości osób trzecich w relacjach, np. nazwiska kochanki, w krótkim czasie.
Obserwacja prowadzona jest wyłącznie w miejscach dostępnych publicznie i opiera się na legalnych oraz etycznych metodach, co sprawia, że proces ten może wymagać kilku dni, tygodni, a czasem nawet miesięcy. Należy więc uzbroić się w cierpliwość i nie oczekiwać natychmiastowych wyników współpracy z detektywem, choć zdarzają się również efektowne wyniki w krótkim okresie czasu.
7. Nie sprawdzi nielegalnie numerów rejestracyjnych pojazdów.
Podobnie, detektyw nie ma dostępu do zamkniętych baz danych, takich jak systemy KSIP, PESEL czy CEPIK, które są zarezerwowane dla określonych organów i instytucji. Oznacza to, że nie może legalnie uzyskać numerów rejestracyjnych pojazdów, danych z odcisków palców czy adresów zameldowania osób obserwowanych, o ile nie zdobędzie tych informacji samodzielnie.
8. Nie podejmie zatrudnienia u konkurencji w celu wywiadu gospodarczego.
Detektywi nie podejmują się również pracy u konkurencji w celu zdobycia informacji. Takie działania kwalifikowałyby się jako szpiegostwo przemysłowe, co wiąże się z konsekwencjami prawnymi.
Przestępstwo i utrata licencji detektywa
Każde z powyższych działań stanowiłoby przekroczenie uprawnień detektywa i naruszałoby przepisy ustawy o usługach detektywistycznych. Detektyw działający niezgodnie z prawem ryzykuje nie tylko utratę licencji, która jest niezbędna do prowadzenia działalności zawodowej, ale również poniesienie konsekwencji prawno-karnych. Przestępsto stanowi bowiem wykonywanie czynności ustawowo zastrzeżonych dla organów i instytucji państwowych (art. 45 ustawy o usługach detektywistycznych) czy bezprawne uzyskanie informacji (art. 267 §3 kodeksu karnego).
Ponadto wszelkie dowody pozyskane w sposób nielegalny uznane zostaną przez sąd za nieważne. Co więcej, klient, który zlecił usługę detektywistyczną, również może być pociągnięty do odpowiedzialności prawnej za nakłanianie do popełnienia przestępstwa lub za udział w nim.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Odkryj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące uprawnień detektywa!
Zgodnie z ustawą o usługach detektywistycznych z 6 lipca 2001 roku, detektyw posiadający licencję może gromadzić, przetwarzać i dostarczać klientom informacje o osobach, podmiotach i zdarzeniach
Detektyw ma prawo do prowadzenia obserwacji osób w miejscach publicznych - może rejestrować obraz. Detektyw może odmówić realizacji zlecenia z przyczyn etycznych.
Detektyw nie ma prawa wstępu do mieszkania lub biura bez zgody właściciela. Wstęp na prywatną posesję jest możliwy tylko z zaproszenia właściciela, w innym przypadku stanowi naruszenie prawa.
Operatorzy usług telekomunikacyjnych nie udostępniają detektywom danych takich jak wykazy połączeń czy treści wiadomości SMS. Dostęp do tych informacji zarezerwowany jest wyłącznie dla uprawnionych organów państwowych.
Stosowanie ukrytych urządzeń do podsłuchu i kamer przez detektywów jest zabronione. Ustawa o usługach detektywistycznych jasno zakazuje używania takich środków do pozyskiwania dowodów.
Prywatny detektyw nie posiada uprawnień do uzyskiwania informacji o stanie kont bankowych obserwowanych osób, podobnie jak w przypadku billingów telekomunikacyjnych.
Organizujemy kursy w Twoim mieście
