Baza wiedzy
Prawo użycia broni w zawodzie ochroniarza
Prawo użycia broni palnej w ochronie jest uprawnieniem o wielkim znaczeniu, ale też skomplikowanym i wymagającym specjalistycznego szkolenia oraz uzyskania zezwoleń. Użycie broni nie jest zwyczajnym narzędziem pracy, jest to przywilej zarezerwowany tylko i wyłącznie dla osób odpowiednio przeszkolonych i uprawnionych.
W przypadku pracowników ochrony, prawo do noszenia i używania broni palnej przysługuje tylko kwalifikowanym pracownikom ochrony, którzy przeszli specjalistyczne szkolenie i otrzymali stosowne uprawnienia - zdali egzamin państwowy przed komisją egzaminacyjną powołaną przez organ Policji, zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji. Uprawnienia wiążą się z dużą odpowiedzialnością. Niezrozumienie lub niewłaściwe zastosowanie zasad użycia broni palnej może prowadzić do poważnych konsekwencji prawno-karnych.
Ważne: po uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu ze znajomości przepisów dotyczących posiadania broni oraz umiejętności posługiwania się bronią w rozumieniu w.w ustawy pracownik ochrony otrzymuje dopuszczenie do posiadania broni obiektowej (na okaziciela) w celu ochrony osób i mienia. Oznacza to, że pracownik ochrony jest dopuszczony do posiadania broni wyłącznie w trakcie wykonywania obowiązków służbowych.
Każdy pracownik ochrony uprawniony do posiadania broni musi doskonale znać i rozumieć zasady jej stosowania. Zapraszamy na skrupulatne omówienie tych zasad w kontekście pracy ochroniarza.
Przypadki użycia broni palnej przez pracownika ochrony
Zasady dotyczące użycia broni palnej przez pracownika ochrony są ściśle określone przez prawo - ustawę z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (art. 36 ust. 1 pkt 5 lit a i b, art. 40-41) oraz ustawę z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej. Przepisy tych ustaw definiują, w jakich sytuacjach ochroniarz ma prawo wykorzystania i użycia broni palnej. Przypadki użycia broni palnej przez ochronę obejmują m.in. sytuacje, w których występuje bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia i wolności pracownika ochrony lub innej osoby.
Użycie broni palnej przez pracownika ochrony w granicach chronionych obszarów i obiektów jest dozwolone m.in.: w następujących przypadkach:
- Odpieranie bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie, zdrowie i wolność pracownika ochrony lub innej osoby;
- Odpieranie bezpośredniego i bezprawnego zamachu na ważne obiekty, urządzenia i obszary podlegające ochronie;
- Odpieranie bezpośredniego i bezprawnego zamachu na mienie, jeżeli powoduje bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia i wolności pracownika ochrony lub innej osoby;
- Przeciwstawianie się osobie, która nie stosuje się do wezwań wydawanych przez pracownika ochrony dotyczących niezwłocznego porzucenia broni, materiału wybuchowego lub innego niebezpiecznego przedmiotu mogącego zagrażać życiu i zdrowiu pracownika ochrony oraz innych osób;
- Przeciwstawianie się osobie, która usiłuje bezprawnie odebrać broń palną uprawnionemu pracownikowi ochrony;
Należy pamiętać, że pracownik ochrony ma prawo do użycia lub wykorzystania broni palnej tylko w przypadkach wskazanych w ustawie o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, wyłącznie w zakresie realizacji zadań ustawowych podmiotu, w którym jest zatrudniony (tylko w trakcie wykonywania obowiązków służbowych).
Użycie lub wykorzystanie broni palnej poza granicami chronionych obszarów, lub obiektów może mieć miejsce wyłącznie w przypadku zapewnienia bezpieczeństwa konwoju, zaalarmowania lub wezwania pomocy, oddania strzału ostrzegawczego.
Reguły pracy z bronią są ściśle zdefiniowane i muszą być przestrzegane. Pracownik ochrony ma prawo używać broni tylko jako ostatecznego środka, gdy inne metody są niewystarczające. Zadaniem ochroniarza jest minimalizacja ryzyka dla osób postronnych oraz pewność, że jego działania są zawsze zgodne z prawem.
Przed wystrzałem
Przed podjęciem decyzji o użyciu broni palnej przez ochroniarza, Ustawa o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej wymaga podjęcia precyzyjnie zdefiniowanych kroków. Pracownik ochrony:
- identyfikuje swoją formację okrzykiem "STÓJ! OCHRONA!"
- wzywa osobę do zachowania zgodnego z prawem, a w szczególności do: zażądania od napastnika natychmiastowego wyrzucenia broni lub innego potencjalnie niebezpiecznego narzędzia, wezwania do zaprzestania ucieczki, wezwania do zaprzestania stosowania przemocy czy zaniechania ucieczki.
- w przypadku niepodporządkowania się w.w. wezwaniom pracownik ochrony uprzedza o użyciu broni palnej okrzykiem "STÓJ, BO STRZELAM!", a jeżeli wezwanie okaże się nieskuteczne, oddaje strzał ostrzegawczy w bezpiecznym kierunku
UWAGA: od powyższej procedury można odstąpić jeżeli:
- jej zrealizowanie groziłoby niebezpieczeństwem dla życia, zdrowia pracownika ochrony lub innej osoby
- jest to niezbędne dla zapobieżenia wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym, o którym mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych, a inne środki ze względu na okoliczności okażą się niewystarczające
Użycie środków przymusu bezpośredniego przez pracownika ochrony
Ochroniarze oprócz broni palnej mają do dyspozycji inne środki przymusu bezpośredniego - siła fizyczna, kajdanki, paralizatory, pałki i gazy obezwładniające. Użycie środków przymusu bezpośredniego przez pracownika ochrony także jest regulowane przez prawo - Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej oraz wymaga odpowiedniego szkolenia. Tak jak w przypadku broni palnej, ochroniarz musi znać i zrozumieć zasady ich stosowania. Prawidłowe i odpowiedzialne wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego może zapobiegać eskalacji konfliktów i pomagać w utrzymaniu bezpieczeństwa.
Stosowanie tych środków jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy występuje realne zagrożenie zdrowia lub życia pracownika ochrony lub ochranianych osób. W przypadku, gdy te środki okażą się niewystarczające, pracownik ochrony może sięgnąć po broń palną, jednak - jak wspominaliśmy wyżej, nie zawsze jest to dopuszczalne.
Kiedy pracownik ochrony NIE MOŻE użyć broni?
Pracownik ochrony NIE MOŻE wykorzystać broni palnej w następujących sytuacjach:
- Wobec osób, które zgodnie z prawem są uznane za nietykalne: dzieci, kobiet w ciąży, osób starszych, niepełnosprawnych - jeżeli ich zachowanie nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia innych osób.
- Gdy sytuacja nie zagraża bezpośrednio życiu lub zdrowiu pracownika ochrony albo innej osoby.
- Wobec osób, które są bezbronne - nie mają możliwości odeprzeć ataku, są ranne lub nieświadome.
- Gdy istnieje możliwość zastosowania mniej drastycznych środków, które mogą rozwiązać sytuację, np. jeżeli wystarczy użycie środków przymusu bezpośredniego, takich jak gaz pieprzowy czy kajdanki.
- W sytuacjach, które nie wymagają bezpośredniej interwencji, na przykład w czasie demonstracji czy protestów, chyba że dojdzie do bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia.
Kurs kwalifikowanego pracownika ochrony i przygotowanie do egzaminu na posiadanie broni
Ochroniarze są często pierwszą linią obrony w obliczu zagrożeń dla osób i mienia, które są im powierzone. Praca w ochronie z użyciem broni palnej to zadanie pełne wyzwań, które wymaga nie tylko siły fizycznej, ale przede wszystkim wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności. Zrozumienie prawa stosowania broni, zasad bezpieczeństwa i etyki zawodowej to absolutne minimum, jakie musi posiadać każdy, kto planuje rozpocząć pracę w tej branży.
Jeżeli planujesz podnieść swoje kwalifikacje w ochronie i uzyskać uprawnienia do pracy z bronią, zapisz się na kurs przygotowawczy do egzaminu na posiadanie broni. Nasi doświadczeni instruktorzy, profesjonalne materiały szkoleniowe i metody nauczania pomogą Ci nabyć niezbędną wiedzę i umiejętności. Przygotujemy Cię nie tylko do egzaminu, ale przede wszystkim do rzeczywistych sytuacji, które mogą wystąpić w tym nieprzewidywalnych fachu.
Jeszcze nie masz uprawnień ochroniarza?
Zdobądź je na naszym kursie Kwalifikowanego pracownika ochrony fizycznej, bez konieczności zdawania egzaminów państwowych!
Wypełnij niezobowiązujący formularz, a my skontaktujemy się z Tobą wkrótce.
